Kradzież z konta, to nic innego jak nieautoryzowana transakcja. W razie jej wystąpienia, bank ma obowiązek zwrócić klientowi (posiadaczowi rachunku bankowego) kwotę wyprowadzoną z rachunku. Czas ucieka. Bank ma dzień na przywrócenie salda rachunku do stanu sprzed kradzieży (nieautoryzowanej transakcji), ponieważ wpływ powinien być odnotowany nie później niż do końca dnia roboczego następującego po dniu stwierdzenia lub zgłoszenia takiej transakcji. Obowiązek niezwłocznego zwrotu istnieje nawet jeśli do tego dnia wewnętrzny proces reklamacyjny w banku nie zostanie zakończony, dlatego jeżeli bank nie zmieści się w terminie, popada w opóźnienie i obowiązany jest zapłacić odsetki.
Jak szybko bank zwróci pieniądze po kradzieży z konta bankowego?
Zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy o usługach płatniczych: „z zastrzeżeniem art. 44 ust. 2, w przypadku wystąpienia nieautoryzowanej transakcji płatniczej dostawca płatnika niezwłocznie, nie później jednak niż do końca dnia roboczego następującego po dniu stwierdzenia wystąpienia nieautoryzowanej transakcji, którą został obciążony rachunek płatnika, lub po dniu otrzymania stosownego zgłoszenia, zwraca płatnikowi kwotę nieautoryzowanej transakcji płatniczej, z wyjątkiem przypadku gdy dostawca płatnika ma uzasadnione i należycie udokumentowane podstawy, aby podejrzewać oszustwo, i poinformuje o tym w formie pisemnej organy powołane do ścigania przestępstw.”
Cytowany przepis nie rezerwuje jakiegokolwiek znaczenia dla długości trwania procesu reklamacyjnego realizowanego przez bank. Jest to tzw. przepis szczególny, który wyłącza stosowanie art. 15a ustawy o usługach płatniczych, a więc przepisu mówiącego o 15 dniowym (liczonym w dniach roboczych), limicie czasu dla banku, na rozpoznanie reklamacji. Zapłata pieniędzy to jednak nie to samo, co rozpoznanie reklamacji.
Dlaczego to ważne? Oznacza to, że jeżeli wystąpi kradzież pieniędzy z konta bankowego lub dokonamy jej zgłoszenia np. w poniedziałek, to bank ma obowiązek zwrócić nam pieniądze do godziny 23:59 we wtorek – chyba, że ma podejrzenie oszustwa (dokonanego przy zgłoszeniu), co właściwie udokumentuje i zgłosi w tym czasie organom ścigania. Jeżeli później, na skutek rozpoznania reklamacji bank dojdzie jednak do przekonania, że transakcja była autoryzowana, może żądać od klienta zwrotu przekazanych pieniędzy, a w razie odmowy pozwać klienta o zapłatę – ale to bank musi udowodnić, że przelew środków był autoryzowany przez klienta.
Przekłada się to na konieczność przywrócenia salda skradzionych z rachunku środków nawet przed ukończeniem rozpoznania reklamacji. Taka interpretacja wynika zarówno z faktu, że art. 46 ust. 1 jest przepisem szczególnym względem art. 15a ustawy o usługach płatniczych, ciężaru dowodowego w sprawie sądowej (to bank odpowiadający na zasadzie ryzyka ma udowodnić istnienie przesłanek wyłączających jego odpowiedzialność), a także z treści art. 73 ust. 1 dyrektywy unijnej PSD II, którą art. 46 ustawy wdraża do polskiego porządku prawnego, której celem jest zabezpieczenie interesu klienta m.in. po to, by nie został pozbawiony środków do życia.
Należy jednak pamiętać też, że od wyżej opisanej reguły czasu zwrotu środków ustawa wprowadza wyjątki:
- jeżeli klient nie powiadomi banku o nieautoryzowanej transakcji w terminie 13 miesięcy od dnia obciążenia rachunku płatniczego, prawo dochodzenia od banku zwrotu pieniędzy wygasa;
- bank nie ma obowiązku zwracać pieniędzy w opisanym wyżej terminie, jeżeli łącznie spełnione zostaną warunki:
- ma uzasadnione i należycie udokumentowane podstawy, aby podejrzewać że zgłoszenie nieautoryzowanej transakcji jest tak naprawdę oszustwem,
- poinformuje o tym w formie pisemnej Policję lub Prokuraturę.
Tyle w kwestii prawa, a teraz konfrontacja z codziennością.
Czy banki zwracają pieniądze dzień od zgłoszenia? Nie.
A może zwracają pieniądze 15-16 dnia roboczego od dnia wpływu do banku reklamacji? Również, nie.
Najczęściej, o ile w ogóle dochodzi do dobrowolnego zwrotu pieniędzy, banki realizują przelew dopiero po podpisaniu ugody z klientem – a więc po co najmniej miesiącu-dwóch od zgłoszenia (o ile szybko pójdzie). Jeżeli do porozumienia nie dojdzie, płatność nastąpi po uprawomocnieniu się wyroku zasądzającego.